Tabii doğal olarak, başlığı okur okumaz “…Sükût altındır.” diye mırıldandınız veya aklınızdan geçirdiniz.
Malum atasözleri, çok anlamlı ve derin manalar ifade eder. Ama ben tamamına katılmıyorum. Kimileri sinsice düşünülmüş ve bir kültürü yozlaştırmak için söylenmiştir.
Katılmaya da bilirsiniz fakat ben, şahsen bu “Söz gümüşse, sükût altındır.” ın altında bir şeyler arıyorum. İsterseniz (affedersiniz) öküz altında buzağı arıyorsun da diyebilirsiniz.
Tabii söze göre değişir.
Şimdi, madem burada bir derecelendirme yapmak adına kıymetli maden isimleri kullanılmış, biz de aynı yaklaşımla şunu diyelim; “Bazı sözler vardır, bırak gümüş olmayı-küflü bakır ya da ne bileyim, paslı demir mesabesindedir.” ‘Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı.’ kabilinden.
Tabii söz, söylenmesine göre de değişebilir. Yani mesela, söylenen sözle farklı mana ifade edilebilir. Buna kinaye denir. Bir de muhatap tarafından farklı anlam yüklenen söz vardır. Bunda ise söz, kastedilenden çok karşıdan anlaşıldığı manayı yüklenir.
Hâsılı söz, her kişinin değil, er kişinin de değil, ‘söz bilenin, kılıç, kuşananındır.’ Yine de tabii söz bilmeyen susmalıdır. Çokbilmişlik yapıp ağzına geleni söylemek de gevezelik olur. O zaman bu ‘Söz gümüşse, sukut altındır.’sözü gevezeler için söylenmiş bir sözse eyvallah. Ama bugün kullanıldığı anlamda hiç de öğle bir ima yok.
…
Şimdi, yine kıymetli maden örneklemesinden hareket ederek, şöyle de bir ifadeyle ‘Sükût altınsa, söz cevherdir.” demek istiyorum. Bu da sözünü bilenler için.
Asıl cevher olan söz hangisi bilir misiniz?
Asıl cevher olan söz, beşer arasında Peygamberlerin ve de Peygamber Efendimizin sözleridir.
Mesela “Güzel söz sadakadır.” diyor, Sevgili Peygamberimiz.
Bu, ne güzel sözdür Allahım!
Hem sözün kendisi güzel, hem anlamı güzel hem de mesajı güzel. Bir de söyleyeni güzel mi güzel.
Kendisi güzel söyleyerek bütün insanlığa sadaka verdiği gibi herkesin de güzel söz söyleyerek sadaka vermesini istiyor.
Bu söz ne derin manalar içeriyor böyle Ya Rabb? . Hem fert fert bütün fertleri ve hem de toplumları bir bir sükûn ve huzura kavuşturuyor.
Bu sözün üstüne söz söylenmez amma sadaka vermek adına her zaman güzel söz de söylemeli. Zira ‘Sadaka ömrü uzatır.’. Bu da Güzeller Güzeli’nin bir başka güzel sözü. Tabii o başka bir yazı konusu.
…
Şimdi bu pencereden bakılırsa “Altındır.” diyerek sükût etmek ne kadar doğru olur? Bazen faydası olur ancak, söylenecek söz varsa sukut etmek de ne demek?
Bu gün sözün güzelini şairler ve yazarlar söylüyor. Eh biraz da siyasiler işte. Amma söz ona derim ki söz ola. Yani harbi ola. Yani yiğit sözü ola. Söyleyenine şeref kata.
Diyor ya Mevlana; “Önce söze bakarım laf mı? diye. Sonra söyleyene bakarım adam mı? diye
Yine Sevgili Peygamberimiz, “Ya hayır söyle, ya da sus buyuruyor.” Demek hayırlı sözün varsa söyle, yoksa kapa çeneni. Git, çook çok ders çalış, ‘hayır’ söylemeyi öğren, prensip edin ve gel. Gel ve adam gibi söz söyle.