15 Temmuz Darbe Girişimi'nde Medyanın Rolü
İstanbul Küçükçekmece'de faaliyet gösteren Gümüşhane İktisadi Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin (GİYAD) genç başkanı Bayram Erdem'in "15 Temmuz - Darbe - Medya - Toplumsal Hareket - Direniş" kitabı çıktı.
Geçtiğimiz ay Çıra Yayınlarından çıkan 314 sayfalık kitabında Erdem, 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen hain Darbe Girişimi çerçevesinde geleneksel ve yeni medyayı ele aldı.
Bilimsel bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan kitapta ağırlıklı olarak enformasyonun yayılımının nasıl gerçekleştirildiği üzerinde duruldu.
Geleneksel medya araçlarının darbe girişiminin engellenmesinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu ortaya çıkan çalışmanın yer aldığı kitapta 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin anlaşılabilmesi için Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerindeki darbeler ve darbe geleneği üzerinde de duruldu.
Darbe girişimi gecesi, direnişe katılanların özellikleri, haberin ilk nereden alındığı, enformasyonun hangi araçlarla sağlandığı, geleneksel ve yeni medya araçları, toplumsal hareket ve direniş sürecine değinilen ve 5 bölümden oluşan kitabın tanıtım metninde şu ifadeler yer aldı:
"15 Temmuz Darbe Girişimi'nin önlenmesinde ortaya çıkan toplumsal tepki savunmacı/koruyucu özellik taşımaktadır. Darbe girişiminin başladığı ilk anlarda, darbecilerin bulunduğu alanlarda farklı toplumsal kesimlerden vatandaşlar kendiliğinden toplanmışlardır. Hükümet ve milli iradeye yönelik bu darbe girişimi, 2000'li yıllardan itibaren ordu-siyaset ilişkisi çerçevesinde yaşanan değişim ve dönüşümlerin, Avrupa Birliği ilerleme raporları ve siyasi iradenin bu yöndeki çabaları ve kararlılığı sonucu askeri vesayetin azalılması ve sivil siyasetin daha belirleyici konuma gelmesinin kamusal alanda da görünür hale gelmesi, darbe sırasında ortaya çıkan direnişten ve toplumsal iradenin somutlaşmasından da anlaşılmaktadır. Daha önceki darbe ve darbe girişimleri sırasında edilgen konumda olan vatandaşlar, aynı siyasi düzlemde olmasalar da farklı siyasal görüştekiler darbe girişimine karşı direniş göstermişlerdir. Bu, ilk modern darbenin yaşandığı dönemden itibaren - 1876 Osmanlı'dan günümüze ilk defa ortaya çıkan siyasal ve toplumsal bir olgudur. Farklı kesimlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan darbeye karşı direniş gösterileri, daha sonra siyasal iktidarın yönlendirmesiyle devlet ve millet ekseni temelinde gerçekleştirilmiştir. Kısaca 15 Temmuz Darbe Girişimi'ne karşı ortaya çıkan direniş, başlangıcından savunmacı/koruyucu temelden devlet ve millet eksenli olarak süreklilik kazanmıştır."
Kitap, darbe girişimini ve sonrasında yaşanan toplumsal direnişi anlama ve değerlendirme açısından önemli bir kaynak niteliğindedir. Erdem, kitabında darbe girişiminin önlenmesinde medyanın rolünü ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. Geleneksel medya araçlarının darbe girişimine karşı kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halkın direnişine teşvik edilmesi açısından önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Yeni medya araçlarının ise darbe girişiminin yayılmasını ve darbecilere karşı verilen mücadelenin görünür hale gelmesini sağladığını belirtmiştir.
Kitap, darbe girişiminin bir daha yaşanmaması için gerekli derslerin çıkarılması açısından da önemli bir katkı sağlamaktadır. Erdem, kitabında darbe girişiminin önlenmesi için gerekli önlemlerin alınmasını ve demokratik değerlerin güçlendirilmesini vurgulamıştır.
Kitabın, darbe girişiminin yıldönümünde yayımlanması oldukça anlamlıdır. Kitap, darbe girişimini ve sonrasında yaşananları hatırlamak ve unutmamak için önemli bir vesile olacaktır.