Trump ve Putin'in 'Ukrayna' telefonu Avrupalı liderleri harekete geçirdi

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda Ukrayna'daki savaşı görüştü. Trump, "Rusya ve Ukrayna savaşında ölümleri durdurmak istediğimiz konusunda anlaştık. Putin’le ekiplerimizin müzakereleri derhal başlatmaları konusunda anlaştık" açıklaması yaptı.

Trump, Putin ile görüşmenin Suudi Arabistan'da olacağını belirterek, "Putin ile Suudi Arabistan’da görüşeceğiz. Görüşmede Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman da olacak" dedi.

Putin'in ardından Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ile de telefon görüşmesi yapan Trump, Zelenski ile görüşmesinin çok iyi geçtiğini belirtti.

Trump,"O da (Zelenski) Devlet Başkanı Putin gibi barış istiyor. Savaşla ilgili çeşitli konuları ele aldık, cuma günü Münih'te yapılacak olan ve Başkan Yardımcısı JD Vance ile Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun heyete liderlik edeceği toplantıyı konuştuk. Bu toplantının sonuçlarının olumlu olacağından umutluyum." değerlendirmesinde bulundu.

Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy, başkent Moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Putin ile Trump'ın telefon görüşmesini değerlendirdi.

Görüşmenin önemine işaret eden Slutskiy, "Putin-Trump telefon görüşmesi, Batı'nın Rusya karşıtı ablukasını kırdı ve iki ülke arasındaki dondurulan temasların başlatılmasını sağladı" değerlendirmesinde bulundu.

Görüşmede Putin'in Trump'ı Moskova'ya davet ettiğine dikkati çeken Slutskiy, "Putin ile Trump, gelecekteki görüşmelerde daha fazla sonuç elde edilebilir. Günümüzde küresel güvenlik ve gezegendeki barış, nükleer silaha sahip iki devlet arasındaki ilişkilerin yapıcı ve pragmatik rotaya dönmesine bağlı" dedi.

'PUTİN BU ANI 3 YILDIR BEKLİYOR'

CNN'de yer alan bir analizde, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye ilişkin, "yağmacı ve baskıcı bir Rusya'ya karşı Batı'nın ortak tavrının sembolik bir figürü oldu" ifadesi kullanıldı. 

"Putin bu anı yıldır bekliyor" değerlendirmesinin yer aldığı analizde, Zelenski'nin ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in yanında silik bir tavır sergilediğinin görüldüğü belirtildi. 

Analize göre, Zelenski, BD Başkanı Donald Trump'la geniş kapsamlı bir barış vizyonunu görüşmek üzere yüz yüze gelmeyi umuyordu. Ancak bunun yerine Bessent tarafından sunulan ve imzalamadığı mali anlaşmayla karşılaştı. 

Avrupalı liderler önceden Zelenski ile fotoğraf çektirebilmek için eski bir trenle seyahat ederdi. Ancak şu anda Zelenski, Trump'ın çağrı listesinde Putin'den sonra ikinci sırayı aldı. 

"AVRUPA OLMADAN KALICI BARIŞ SAĞLANAMAZ"

Trump ve Putin görüşmesinin ardından Avrupalı liderler, Avrupa'nın Rusya-Ukrayna Savaşı görüşmelerinde rolü olmadan kalıcı barışın sağlanamayacağını savundu.

Aralarında İngiltere, Fransa ve Almanya'nın da bulunduğu Avrupalı liderler, Ukrayna'nın kaderine ilişkin gelecekte yapılacak müzakerelerin bir parçası olmaları gerektiğini belirterek kalıcı barışın ancak güvenlik garantilerini içeren adil bir anlaşma ile sağlanabileceğinin altını çizdiler.

Fransa'nın başkenti Paris'teki dışişleri bakanları toplantısının ardından yapılan ortak açıklamada, "Ortak hedefimiz Ukrayna'yı güçlü bir konuma getirmek olmalıdır" denildi.

Yedi Avrupa ülkesi ve Avrupa Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, “Ukrayna'ya güçlü güvenlik garantileri sağlanmalıdır. Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barış, güçlü bir transatlantik güvenlik için gerekli bir koşuldur” ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, Avrupalı güçlerin Amerikalı müttefikleriyle nasıl bir yol izleyeceklerini tartışmayı dört gözle bekledikleri belirtildi.

Fransa, İngiltere, Almanya, Polonya, İtalya, İspanya, Ukrayna ve Avrupa Komisyonu'ndan bakanların katıldığı toplantıda konuşan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, “Avrupalıların katılımı olmadan Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barış sağlanamaz” vurgusu yaptı.

"HAKSIZ BİR SAVAŞIN ADİL BİR BARIŞLA SONA ERMESİNİ İSTİYORUZ”

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares Bueno, Ukrayna'ya ilişkin hiçbir kararın “Ukrayna olmadan” alınamayacağını belirterek AB ülkelerini bu konuda birlik olmaya çağırdı.

Albares Bueno, “Ukrayna için barış istiyoruz ama haksız bir savaşın adil bir barışla sona ermesini istiyoruz” dedi.

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, “ABD ile işbirliğinin sürdürülmesinin” tartışma konusu olduğunu ve Avrupa kıtasının güvenliği için yakın transatlantik işbirliğinden daha iyi bir garanti olmadığını söyledi.

Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt, herhangi bir Avrupa ülkesinin barış görüşmelerine katılıp katılmayacağı sorusuna “Şu anda müzakerelere dahil olan herhangi bir Avrupa ülkesi yok" cevabını verdi.

ABD'DEN AVRUPA'YA TERS KÖŞE

Avrupa bloğu, Paris toplantısı sırasında Ukrayna'nın nasıl güçlendirileceğini tartışmayı, gelecekteki barış görüşmeleri için planlama yapmayı ve Münih'te düzenlenecek Ukrayna görüşmelerinde ABD yönetimiyle görüşmelere nasıl yaklaşacaklarını tartışmayı amaçlıyordu.

Ancak ABD Savunma Bakanı Hegseth'in Brüksel'de yaptığı açıklamalar ve Trump ile Putin görüşmesi, Avrupa'yı ters köşeye yatırdı.

Hegseth, Ukrayna'nın NATO'ya üye olmasının savaşın çözümünün bir parçası olarak görmediklerini ve Ukrayna'nın 2014 öncesi sınırlarına dönmesinin gerçekçi olmadığını söyledi.

Hegseth, yaptığı açıklamada “Bu hayali hedefin peşinden gitmek sadece savaşı uzatacak ve daha fazla acıya neden olacaktır” dedi.

Avrupalı diplomatlar ise, Putin ve Trump arasındaki telefon görüşmesinden Avrupalı liderlerin önceden haberdar edilmediğini ve Hegseth'in tutumu karşısında şaşırdıklarını söyledi.

Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, ülkesinin Ukrayna'nın NATO üyeliği konusunda ABD ile farklı bakış açılarına sahip olduğunu söyledi.

Belçika'nın başkenti Brüksel'de ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ile görüşen Poulsen, Ukrayna'ya NATO üyeliği teklif etmeye karar verdiklerini ancak bunun gerçekleşmesi için NATO üyelerinin aynı fikirde olması gerektiğini vurgulayarak, "Danimarka ve ABD'nin Ukrayna'nın NATO üyeliği konusunda farklı görüşleri var" dedi.

Ukrayna'yı desteklemeye devam edeceğini belirten Poulsen, "Bana göre Avrupa'nın 2025 yılında Ukrayna'ya yardım etmek için daha da büyük sorumluluk üstlenmesi gerekecek" ifadesini kullandı.

Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, "ABD'nin müzakereler öncesinde Rusya'ya taviz vermemesi daha iyi olurdu" ifadesinde bulundu.

Avrupalı bir diplomat ise, Hegseth'in açıklamalarını teslimiyet olarak nitelendirdi ve Ukrayna'nın taviz vermeye hazır olmasının Rusya'yı önümüzdeki müzakerelerde daha fazlasını talep etmeye teşvik edeceğini söyledi.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, "Rusya her üç ayda bir bizim NATO olarak bir yılda ürettiğimiz kadar mühimmat ve silah üretiyor" açıklaması yaptı.

Rutte, açıklamasında, "Ukrayna ile ilgili herhangi bir anlaşma sürdürülebilir olmalı ve Putin'in tekrar saldırmasına izin verilmemelidir" dedi.

HEGSETH'TEN UKRAYNA'YI SAVUNMA ÖNERİSİ

Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğini reddeden Hegseth, barışın ABD'den gelmeyeceğini vurguladı ve Ukrayna'nın güvenliğinin Avrupalı ya da Avrupa dışından gelecek deneyimli birlikler tarafından sağlanması gerektiğini söyledi.

Hegseth, Ukrayna'da konuşlandırılacak İngiliz ya da Avrupalı birliğin NATO görevinin bir parçası veya NATO'nun 5. maddesinin garantisi kapsamında olmayacağını belirtti.

İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Hegseth'in “Avrupa ülkelerine adım atma çağrısını duyduğunu” ve bu çağrıyı desteklediklerini her zaman da desteklemeye devam edeceklerini söyledi. Healey, ngiltere'nin bu yıl Ukrayna'ya askeri yardım için 4,5 milyar sterlin harcayacağını açıkladı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "ABD olmadan güvenlik garantileri gerçek değildir” ifadesinde bulundu.

600 binden fazla Rus askerinin Ukrayna'yı işgal ettiğini belirten Zelenski, Ukrayna'da konuşlanacak çok uluslu bir caydırıcı gücün 100 bin ila 150 bin kişi arasında olması gerektiğini ancak bu gücün yine de Rus gücünün karşısında zayıf kalacağını söyledi.

Avrupalı üst düzey bir diplomat, “Avrupa şu anda böyle bir gücü sahaya süremez. Ancak ABD'yi de zorlayamayız. Dolayısıyla durumu kabullenip ne yapabileceğimize karar vermeliyiz" açıklaması yaptı.

Öte yandan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth'in dün Ukrayna Temas Grubu toplantılarında verdiği mesajlara değindi.

Rutte, Rutte, "Hepimiz Ukrayna'da barışın er ya da geç olmasını istiyoruz. Hepimiz Ukrayna'nın bu görüşmeler başladığında mümkün olan en iyi konumda olmasını istiyoruz, böylece görüşmeler başarıyla sonuçlanabilir" dedi.

Rutte, şöyle devam etti:

"Daha fazla harcama yapmalıyız. Sadece ABD'nin bunu beklemesi nedeniyle değil. Avrupa'nın üzerine düşeni üstlenmesi ve adil yük paylaşımı beklemesi nedeniyle değil. Aynı zamanda Rusya'dan ve diğer rakiplerden gelen tehdidin arttığını bildiğimiz için de daha fazla harcama yapmalıyız"

HEGSETH: UKRAYNA'YA İHANET ETMİYORUZ

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Brüksel'de düzenlenen NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesinde basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Brüksel'de düzenlenen NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesinde basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

Toplantıya gururla katıldığını bilderen Hegseth, "Birçok kişi bilmiyor. Afganistan'da, bir NATO misyonunda, bir sürü cesur NATO askeriyle birlikte bir ABD askeri olarak görev yaptım." dedi.

Hegseth, şimdi ise ittifakın çok daha büyük bir tehlikeyle mücadele etme misyonuyla karşı karşıya olduğunu kaydederek, "(Rusya'nın) Bu saldırganlığın bir uyanış çağrısı olması gerekiyor." ifadesini kullandı.

ABD'nin NATO'nun parçası olmaya devam edeceğini ancak üyelerin mevcut savunma harcamalarının yetersiz olduğunun altını çizen Hegseth, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 2'si oranındaki hedefin, yüzde 5 ile değiştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Hegseth, "Ukrayna'da giderek daha fazla toprak almaya çalışan bir Rus savaş makinesinin olduğunun farkına varılması ve buna karşı çıkmak, Avrupa'nın üstlenmesi gereken önemli bir sorumluluk." dedi.

ABD Başkanı Trump'ın, dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesini hatırlatan Hegseth, "Dün gezegendeki en iyi müzakereci olan Başkan Trump'ın, müzakere edilerek ulaşılmış bir barışa ulaşmak için iki tarafı bir araya getirdiğini gördüğünüzü düşünüyorum. Bu nihayetinde herkesin istediği şeydir." ifadesinde bulundu.

Bir gazetecinin, yeni ABD yönetiminin yaklaşımının Ukrayna'ya ihanet niteliğinde olup olmadığına ilişkin soru üzerine Hegseth, şöyle konuştu:

"Bu sizin diliniz, benim değil. Kesinlikle bir ihanet değil. Dün müttefiklerimize söylediğim gibi uzun yıllar boyunca yapılan güvenilir taahhüdü tanıyoruz. Başkan Trump'ın da belirttiği gibi hiçbir ülke Ukrayna misyonuna, ABD'den daha büyük bir taahhütte bulunmadı. Dünyanın Başkan Trump'a sahip olduğu için şanslı olduğunu düşünüyorum. Sadece o, şu anda barışı getirmek için yetkilileri bir araya getirebilir ve bu iyi bir işaret."

KREMLİN'DEN AÇIKLAMA

Kremlin'den bugün yapılan açıklamada, iki başkanın önceki gün uzun bir telefon görüşmesi yapmasının ardından Donald Trump ve Vladimir Putin arasında yüz yüze bir görüşmenin hızlı bir şekilde organize edilmesi gerektiğini açıkladı.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov gazetecilere yaptığı açıklamada, “Böyle bir toplantının oldukça hızlı bir şekilde organize edilmesine kesinlikle ihtiyaç var, devlet başkanlarının konuşacak çok şeyi var” ifadelerini kullandı. 

LAVROV: GÖRÜŞMENİN BATILI SİYASETÇİLERİ AYILTACAĞINI UMUYORUZ

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'yı ziyaret eden Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin ile başkent Moskova'da bir araya geldi.Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'yı ziyaret eden Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin ile başkent Moskova'da bir araya geldi.

"Putin ile Trump'ın dünkü telefon görüşmesinin ardından ikili ilişkiler düzelebilir mi?" sorusunu yanıtlayan Lavrov, eski ABD Başkanı Joe Biden döneminde ikili ilişkilerin en düşük seviyeye gerilediğine işaret etti.

Lavrov, şöyle devam etti:

"Dünyanın, görüşmeden sonra şaşkınlık yaşaması ve görüşmeyi sıra dışı olarak görmesi beni şaşırttı. Batı, özellikle de AB, iki terbiyeli ve nazik insanın konuşmasına şaşırdı. İki lider siyasetin, oturup konuşmak, ortak noktaları bulmak olduğunu anlıyor ve anlaşmazlıkları bir kenara atmıyor."

Lavrov, Batılı siyasetçileri kastederek "Bu görüşmenin siyasetin ne olduğunu unutanları ayıltacağını umuyorum." dedi.

Tacikistan Dışişleri Bakanı Muhriddin de Rusya ile ilişkiler ile Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve KGAÖ gibi platformlardaki işbirliğin geliştiğini söyledi.

Rusya ile iş gücü göçüyle ilgili sorunların çözülmesine önem verdiklerini dile getiren Muhriddin, Afganistan sınırındaki güvenliğin artırılmasının önemini vurguladı.