Eurofighter Typhoon, 1994 yılında Avrupa'da İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya'nın oluşturduğu bir konsorsiyum tarafından tasarlandı ve üretildi. 2003 yılında da hizmete girdi Bu uçak, gelişmiş havadan havaya ve havadan karaya görevler için tasarlanmıştır ve yüksek performansı ile dikkat çeker. Dünya üzerinde bu uçağı kullanan Hava kuvvetleri olarak Birleşik Krallık, Almanya, İtalya, İspanya, Avusturya, Suudi Arabistan ve Katar yer alır.
Gövde Yapısı: Delta kanatlı ve kanard tasarıma sahiptir. Bu yapı, yüksek manevra kabiliyeti sağlar. Motorlar: Eurofighter Typhoon, iki adet Eurojet EJ200 turbofan motoruyla güçlendirilmiştir. Bu motorlar süpersonik hızlara ulaşmasını sağlar (Maksimum hız: Mach 2.0, yani yaklaşık 2.495 km/s).Maksimum İrtifa: 55.000 feet (yaklaşık 16.800 metre)
Silah Sistemleri-Eurofighter Typhoon, oldukça geniş bir silah yelpazesi taşıyabilir. Bu silahlar hem havadan havaya hem de havadan karaya görevler için uyumludur:
Havadan Havaya Füzeler: AIM-120 AMRAAM, MBDA Meteor, AIM-9 Sidewinder, IRIS-T
Havadan Karaya Silahlar: Brimstone füzeleri, Paveway lazer güdümlü bombalar, Storm Shadow seyir füzesi
Top: Uçak ayrıca dahili olarak 27 mm Mauser BK-27 topuna sahiptir.
Aviyonik ve Radar Sistemleri- CAPTOR-M veya geliştirilmiş AESA tabanlı CAPTOR-E radarları kullanır. Bu radarlar uzun menzilli izleme ve hedef tespiti için gelişmiştir.
Aviyonik Sistem: Uçağın elektronik sistemleri, dijital kokpit ve gelişmiş uçuş kontrol sistemleri ile donatılmıştır. Ayrıca çeşitli elektronik harp ve kendini koruma sistemlerine sahiptir.
Görev Profili ;
Eurofighter Typhoon çok rollü bir uçak olduğundan, hem hava üstünlüğü görevlerinde hem de kara saldırı operasyonlarında kullanılabilir. Hem savunma hem de taarruz amaçlı görevler için idealdir. Çok kısa sürelerde havalanabilir ve hedefe hızla ulaşabilir. NATO ve diğer müttefik hava kuvvetlerinde yoğun şekilde kullanılan Eurofighter, yüksek manevra kabiliyeti ve gelişmiş teknoloji donanımıyla öne çıkar. Eurofighter Typhoon'un gelişimi, teknolojik ilerlemeler doğrultusunda sürekli devam etmektedir. Gelişmiş radar sistemleri, artırılmış silah kapasitesi ve daha uzun menzil özellikleri kazandırmak için birçok modernizasyon programı yürütülmektedir. Uçak, yeni füze sistemleri ve sensörler ile donatılmakta, ayrıca siber savaş yetenekleri de geliştirilmektedir. Eurofighter Typhoon, yüksek manevra kabiliyeti, güçlü motorları ve modern silah sistemleri ile hem havada üstünlük sağlamak hem de çeşitli saldırı görevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış bir uçaktır.
Eurofighter "Tranche" terimi, Eurofighter Typhoon savaş uçağının üretim ve geliştirme aşamalarını tanımlamak için kullanılır. "Tranche" adıyla ayrılan aşamalar, farklı üretim bloklarını ve teknolojik gelişmeleri ifade eder. Her bir Tranche, uçağın yeteneklerinde belirli yükseltmeler ve modernizasyonlar içerir.
Tranche seviyeleri şunlardır:
1. Tranche 1: İlk üretim aşaması olup 2003'te hizmete girmiştir. Bu uçaklar daha çok hava-hava görevlerine odaklanmış olup, sınırlı bir hava-yer kapasitesine sahipti.
2. Tranche 2: 2008'de hizmete giren bu aşama, hava-yer yeteneklerini geliştiren, aviyonik ve sensörlerde iyileştirmeler içeren daha gelişmiş bir konfigürasyondur.
3. Tranche 3: Daha da gelişmiş bir versiyondur ve iki alt aşamaya ayrılır:
Tranche 3A: Yapısal değişiklikler ve uzun vadeli yükseltmelere uygun bir yapı içerir. Elektronik savaş, radar ve yakıt kapasitesi gibi alanlarda önemli iyileştirmeler yapılmıştır.
Tranche 3B: Henüz tüm ülkeler tarafından satın alınmamış olan en gelişmiş üretim bloğudur ve gelecekte daha fazla modernizasyon için altyapı sağlar.
Eurofighter Typhoon'un radar sistemi, gelişmiş çok işlevli bir radar olan Captor-M ve daha yeni sürümlerinde Captor-E AESA (Active Electronically Scanned Array) radar sistemleriyle donatılmıştır. Bu radar sistemlerinin temel özellikleri ve yetenekleri şunlardır:
1. Captor-M (Mevcut Sistem) Doppler radar teknolojisine dayalıdır ve mekanik olarak taranan bir radardır. Çok çeşitli hava-hava ve hava-yer görevlerini destekler. Aynı anda birden fazla hedefi izleyebilir ve yüksek doğrulukla kilitlenebilir. Hızlı hedef tespiti ve izleme yeteneği ile geniş bir kapsama alanına sahiptir. Geleneksel mekanik tarama radarlarına göre oldukça güvenilir ve uzun menzilli bir performansa sahiptir.
2. Captor-E AESA Radar (Gelişmiş Sistem) Aktif Elektronik Taranan Dizi (AESA) teknolojisi kullanır. Bu, radarın sabit bir anten dizisi kullanarak ışınlarını elektronik olarak yönlendirmesini sağlar, böylece daha hızlı ve esnek tarama yapabilir. Aynı anda birden fazla hedefi izleme ve angaje olma kapasitesi çok yüksektir. Daha geniş bir tarama açısına sahiptir. Bu, hedefleri daha geniş bir görüş alanında izleme yeteneği kazandırır.
Düşük algılanabilirlik: AESA radarları, düşük yan loblar sayesinde daha az radar izi bırakır ve daha zor tespit edilir. Daha hızlı tepki süresi: AESA radarları, mekanik taramalı sistemlere göre hedeflere daha hızlı tepki verir. Elektronik savaş yetenekleri geliştirilmiştir. Radar aynı zamanda düşman radarlarını yanıltma, karıştırma gibi elektronik savaş görevlerinde de etkilidir.
Genel Avantajlar: Hava-hava ve hava-yer modlarında etkili çalışabilir. Gelişmiş izleme ve takip yetenekleriyle çok sayıda düşman hedefi aynı anda tespit edebilir ve takip edebilir. Yüksek çözünürlüklü görüntüleme ve hedef tespiti sağlar, özellikle düşük görünürlük şartlarında üstün performans gösterir. Gelişmiş elektronik savaş koruma ve saldırı yetenekleri ile radar karıştırma ve sinyal bozma gibi tehditlere karşı dayanıklıdır. Eurofighter Typhoon'un radar sistemi, modern savaş ortamlarında yüksek performans sağlayan gelişmiş bir sensör paketi sunarak uçağın çok yönlü savaş yeteneklerini destekler.
ERCS Mk2’nin Türkiye’ye yönelik olası satışına dair bilgi vermeyen BAE Systems radarın bu yılki uçuş denemelerine henüz başlanmadığını test ve değerlendirme uçağına entegre edildiğini ve hava muharebe mühendisliği merkezinde yer testlerinin devam ettiğini açıkladı. Şirket ayrıca 2030’lu yıllara kadar mevcut Birleşik Krallık Typhoon filosuna entegrasyonun tamamlanacağını belirtti. Türkiye’nin Eurofighter Typhoon tedarik etmek istemesindeki en büyük nedenlerden biri uçağın 4++ nesil savaş uçakları arasında çok iyi bir hava-hava (muharebesi) kabiliyeti olmasından kaynaklanıyor. Typhoon’un gelecekte sahip olması planlanan AESA tipteki ERCS (Avrupa Ortak Radar Sistemi) Mk2 radarı mevcut Mk 0 ve Mk 1 radarlarından neredeyse tamamen farklı olacak. Önceki seriler GaAs modüller kullanırken Mk2 GaAs ve GaN modülleri birlikte kullanıyor. Mk 2’nin en büyük özelliği ise eşzamanlı geniş bantlı elektronik harp imkanına izin vermesi. F-35 savaş uçaklarının da iddialı bir özelliği olan radara entegre elektronik harp sistemi Typhoon için büyük bir avantaj sağlayacak. İşte tüm bu özellikler sayesinde Türkiye bu uçakların alımında karar kıldı. Dilerim ki Hava Kuvvetlerimize bu yeni uçaklar güç katar.
Önder Akgün:Stratejist-Yazar ,Em. Binbaşı
