Kolon kanseri, dünyada ve ülkemizde sık görülen kanser türlerinden biridir. Uzmanlar, kolon kanserinin neredeyse %90'dan fazlasının poliplerden kaynaklandığını ve önlenebilir bir hastalık olduğunu vurguluyor. Liv Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Yanar, kolon kanserinden korunma, tarama ve tedavi yöntemleri ile beslenmenin önemini şu şekilde açıklıyor:
Kolon Kanseri Nedir?
Kolon kanseri, kolon veya rektumda başlayan bir kanser türüdür. Genellikle polipler adı verilen anormal hücre büyümelerinden kaynaklanır. Bu polipler zamanla kanserli hale gelebilir.
Kolon Kanseri Kimleri Etkiliyor?
Kolon kanseri riski yaşla birlikte artmaktadır. 50 yaş ve üzeri kişilerde daha sık görülür. Ailesinde kolon kanseri öyküsü olan kişilerde de risk daha yüksektir. Diğer risk faktörleri arasında şunlar yer alır:
- Obezite
- Sigara kullanımı
- Alkol kullanımı
- Kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi
- Düşük fiziksel aktivite
- Bazı inflamatuar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit ve Crohn hastalığı)
Kolon Kanserinden Nasıl Korunabiliriz?
Kolon kanserinden korunmak için yapabileceğiniz birçok şey var:
- Sağlıklı beslenin: Akdeniz diyetine sadık kalın. Bol sebze, meyve, balık, zeytinyağı, fındık ve ceviz tüketin. Kırmızı et ve işlenmiş et tüketimini sınırlayın.
- Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz yapın.
- Sigarayı bırakın: Sigara kullanımı kolon kanseri riskini önemli ölçüde artırır.
- Alkol tüketimini sınırlayın: Fazla alkol tüketimi de kolon kanseri riskini artırır.
- Kilo kontrolünü sağlayın: Fazla kilolu veya obez olmak kolon kanseri riskini artırır.
- Düzenli olarak kolon kanseri taraması yaptırın: 50 yaş ve üzeri tüm yetişkinler, kolonoskopi veya dışkı testi gibi tarama yöntemlerini kullanarak kolon kanseri taraması yaptırmalıdır.
Kolon Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Kolon kanseri belirtileri şunlardır:
- Kanlı dışkı
- Karın ağrısı ve kramplar
- İshal veya kabızlık
- Kilo kaybı
- Yorgunluk
- Karında şişlik
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, doktora görünmeniz önemlidir.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi bulunur.
Mutlu Bağırsak, Sağlıklı Bağışıklık Sistemi
Prof. Dr. Hakan Yanar, bağırsak florasının kolon kanseri riskini nasıl etkileyebileceğini de açıklıyor. Yanar'a göre, çeşitli bakteri türlerinden oluşan sağlıklı bir bağırsak florası, bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve kanser hücrelerinin gelişmesini önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle, prebiyotik ve probiyotik içeren besinler tüketmek ve stresten uzak durmak da kolon kanseri riskini azaltmada önemli rol oynayabilir.
Liv Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Yanar kolon kanserinden korunma, tarama ve tedavi yöntemlerini, beslenmenin önemini anlattı.
Kimler kolon kanseri riski altındadır?- Ailede kolon kanseri hikayesi
- Kalın bağırsak polipleri olan bireyler
- 45 yaş üstü
- Sigara, alkol kullanımı
- Egzersiz eksikliği
- Fazla hayvansal gıda, az lifli gıda ile beslenme
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (Crohn, Ülseratif kolit)
Erken teşhisin çok önemli olduğu kolon kanseri, genellikle erken evrede belirti vermeyen ve yavaş ilerleyen bir kanser türüdür. Son yıllarda genç yaşlarda da görülmekle birlikte genellikle 50 yaş ve üzerindeki kişilerde görülen bu kanser erken teşhisle ve kişiye özel tedavi yöntemleri ile tamamen tedavi edilebilmektedir. Kolon kanserinin belirtileri nelerdir?
- Kabızlık
- Kansızlık
- Makattan kanama
- Dışkılama düzenin değişmesi
- Dışkıda kan görülmesi
- Dışkı çapında incelme
- Tuvalete gidip rahatlayamama
- 15 günden uzun süren karın ağrısı
Kolorektal kanser taramasında dışkıda gizli kan ve immunohistokimyasal testler kullanılmakla birlikte en yararlı yöntem kolonoskopik incelemedir. Hedef henüz polip aşamasında iken ameliyata gerek kalmadan kanser gelişebilecek polipleri kolonoskopi esnasında çıkartmak olmalıdır. Bu nedenle ailesinde kalın bağırsak kanseri olmayanlarda 45 yaşında ilk kolonoskopi ile tarama yapılmalı normal saptanması durumunda onar yıllık aralıklarla kolonoskopi tekrarlanmalıdır. Ailesinde kolon kanseri bulunan bireylerde ise kanserin ortaya çıktığı yaşın 10 yıl öncesi ilk kolonoskopi uygulanmalıdır. Robotik ve laparoskopik cerrahi ile yüksek başarı oranı
Standart tedavi yöntemi cerrahidir. Ancak ameliyat esnasında tümör ile birlikte etraf lenf bezlerinin çıkarılması hayati önem taşır. Günümüzde laparoskopik ve robotik cerrahi yöntemi ile karında büyük kesiler yapmadan bu ameliyatlar yüksek başarı oranı ile gerçekleştirilerek ameliyat sonrası ağrı çok daha az olmakta, hastanede yatış süresi kısalmaktadır. Diğer taraftan ameliyat yerinde çok az ya da hemen hiç iz bulunmaz. Makata çok yakın tümörlerde ise ameliyat öncesi yapılan kemoterapi ve radyoterapi yöntemleri ile kalın bağırsağın dışarı alınmasının önüne geçilebilir.
