İSRAİL KÖŞEYE SIKIŞTI! HAMAS’IN HAMLESİ DENGELERİ DEĞİŞTİRDİ — GAZZE’DE ATEŞKES UMUDU, DİPLOMASİ TRAFİĞİ HIZLANDI
Gazze Şeridi’nde iki yıldır süren yıkım ve işgal politikalarının ardından bölgede tarihi bir dönemeç yaşanıyor. Hamas’ın, ABD Başkanı Donald Trump’ın 29 Eylül’de açıkladığı “Gazze Barış ve Rehine Takası Planı”nı şartlı olarak kabul ettiğini duyurması, İsrail üzerinde büyük bir baskı yarattı. Bu gelişme, savaşın seyrini ve Ortadoğu dengelerini kökten değiştirebilecek bir süreci başlattı.
İsrail’de Panik Toplantısı: “Başka Seçenek Yoktu”
Trump’ın “İsrail, bombardımanı derhal durdurmalı” çağrısının ardından Tel Aviv yönetimi acil olarak toplandı. Başbakan Binyamin Netanyahu, güvenlik yetkilileriyle gece yarısı yaptığı kriz toplantısında, “Hamas’ın planı tamamen kabul edilemez ama reddetmek için de elimizde bir seçenek kalmadı” ifadelerini kullandı. İsrail medyasına göre aşırı sağcı bakanların toplantıya alınmaması dikkat çekti.
İsrail ordusu da sabaha karşı “acil durum” koduyla toplanarak birliklerine mevcut hattı aşmama ve savunma pozisyonunda kalma talimatı verdi. Komuta kademesinin açıklamasında, “Trump’ın rehine takası planının ilk aşamasına hazırlık yapılıyor” denildi.
Trump: “Barışa Hiç Olmadığımız Kadar Yakınız”
ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ın planı kabul etmesini “tarihi bir fırsat” olarak nitelendirerek, “Hamas kalıcı barış için hazır. İsrail saldırılarını durdurmalı ki rehineler güvenli şekilde çıkarılabilsin” dedi.
Trump, Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, “İsrail’in, bombalamaları geçici olarak durdurmasını takdir ediyorum. Müzakereler sonrası İsrail ilk geri çekilme hattını kabul etti. Hamas onay verdiği anda ateşkes yürürlüğe girecek” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, “Bu 3.000 yıllık bir felaketin sonuna yaklaştığımız bir gün olabilir” diyerek sürecin kalıcı barışa dönüşeceğini vurguladı.
Türkiye’nin Kritik Rolü
Diplomatik kulislerde Türkiye’nin, planın şekillenmesinde ve Hamas’ı ikna sürecinde kilit rol oynadığı belirtiliyor. MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın geçtiğimiz hafta Katar’da Hamas liderleri ve ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile yaptığı temaslar, sürecin seyrini değiştirdi.
Trump’ın da görüşmeler sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ettiği, Axios sitesine konuşan bir ABD’li yetkilinin ise Trump’ın “Erdoğan çok yardım etti. Sert bir lider ama benim dostum ve mükemmel bir iş çıkardı” sözlerini aktardığı belirtildi.
Mısır’da Müzakereler Başlıyor
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Hamas ve İsrail heyetlerinin Trump’ın planı çerçevesinde yarın Şarm el-Şeyh’te dolaylı müzakerelere başlayacağını açıkladı. Görüşmelere Türkiye, Katar, Ürdün ve ABD’nin temsilcilerinin de katılması bekleniyor.
Mısır sınırındaki Refah Kapısı’ndan Gazze’ye giren Mısır ekiplerinin, yolları açmak ve geçici barınma alanları kurmak için çalışmalara başlaması da dikkat çekti.
Gazze’de Umut ve Tedirginlik Bir Arada
Gazze halkı, savaşın duracağına dair açıklamaları temkinli iyimserlikle karşıladı. Gazze’nin Zeytun Mahallesi’nde yaşayan 24 yaşındaki Cemile el Seyyid, “Trump’tan böyle bir adım beklemiyorduk, şaşkınım ama umutluyum” dedi.
Savaşta evini kaybeden 50 yaşındaki bir Filistinli ise “Netanyahu bu kez kaçamayacak. Bu kez barışı İsrail’e dayatan bir ABD görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Dünya Trump-Hamas Açılımını Konuşuyor
Hamas’ın planı kabul etmesi, dünya genelinde yankı buldu.
-
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk: “Bu, kan dökülmesine bir kez ve sonsuza dek son verme fırsatıdır.”
-
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: “Hamas’ın rehineleri serbest bırakmaya ve angajmana girmeye hazır olduğunu belirtmesi cesaret verici.”
-
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni: “Trump’ın çabalarına tam destek veriyoruz.”
-
İngiltere Başbakanı Keir Starmer: “Bu, dünyayı her zamankinden daha fazla barışa yaklaştıran önemli bir adım.”
-
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus: “En iyi ilaç barıştır.”
6 SORUDA SON DURUM
1. Hamas’ın planı kabul etmesi ne anlama geliyor?
Hamas, Trump’ın 20 maddelik planını tamamen değil, şartlı olarak kabul etti. Buna göre örgüt, İsrailli rehineleri serbest bırakmayı ve Gazze’nin geleceğini bağımsız bir Filistin yönetimine devretmeyi kabul ediyor. Ancak silahsızlanma ve örgütün feshi konularında henüz taahhüt vermedi.
2. ABD ne istiyor?
Trump yönetimi, bu anlaşmayı sadece Gazze için değil, tüm Ortadoğu barışının temeli olarak görüyor. Trump, Abraham Anlaşmaları’nı genişleterek Arap ülkeleriyle İsrail arasında diplomatik ilişkileri normalleştirmeyi hedefliyor.
3. İsrail neden geri adım attı?
İsrail son aylarda uluslararası kamuoyunda ciddi şekilde yalnızlaştı. Gazze’deki yıkım, açlık ve sivil ölümleri Batı’da bile büyük tepkilere neden oldu. Dahası, İsrail’in geçtiğimiz haftalarda Katar’daki Hamas ofisini hedef alması, Washington’da bile büyük rahatsızlık yarattı.
4. Ateşkes yakın mı?
İlk aşama, rehinelerin serbest bırakılmasıyla başlayacak. Plan, Hamas’ın elindeki 73 rehinenin 72 saat içinde teslim edilmesini öngörüyor. Ancak 7 Ekim, yani Hamas saldırılarının ikinci yıldönümüne kadar nihai ateşkesin sağlanıp sağlanamayacağı belirsiz.
5. Kalıcı bir anlaşma mümkün mü?
Taraflar rehine ve mahkûm takası konusunda yakınlaşmış durumda. Ancak Hamas, Gazze’nin uluslararası bir “Barış Konseyi” gözetiminde yönetilmesi fikrine karşı. İsrail de tam çekilme yerine kademeli geri çekilmeyi savunuyor. Müzakerelerde en sert tartışma bu başlıkta yaşanacak.
6. İsrail anlaşmayı bozarsa ne olur?
Trump yönetimi bu planı bizzat garanti altına alıyor. İsrail’in rehineleri aldıktan sonra yeniden saldırıya geçmesi, yalnızca Trump’ın siyasi prestijini değil, İsrail’in küresel itibarını da yerle bir edecek. Washington, bu riski göze almak istemiyor.
Yeni Dönemin Eşiğinde
Gazze’deki savaşın iki yıldır görülmemiş bir kırılma noktasına ulaştığı yorumları yapılıyor. Hamas’ın Trump planına “şartlı evet” demesi, hem Tel Aviv hem Washington için yeni bir sayfa açtı.
Ancak süreç sancılı olacak. İsrail iç siyasetinde çatlaklar büyüyor, Trump ise Nobel Barış Ödülü hedefiyle bu süreci kişisel bir misyona dönüştürmüş durumda.
Dünyanın gözü şimdi Şarm el-Şeyh’teki masada — ve o masada, barış ya doğacak ya da bir kez daha tarihin sayfalarına ertelenecek.
