22 Nisan 2013’te iki Metropolit Halepli Hristiyanlara insani yardım toplaması bahanesiyle Türkiye’ye gitti. Gerçekten Pavlus Yazıcı ve Yuhanna İbrahim, 2013 Şubatında kaçırılan ve Kafr Dael kasabasında tutulan Ermeni Katolik Rahibi Michel Kayal ve Rum Ortodoks rahibi Maher Mahfouz isimli iki dintaşını kurtarmak için yol almıştı.
O gün Metropolitler, ABD’li istihbaratın rehberliğinde Nureddin el Zenki terör grubu tarafından kaçırıldı. Kaçırmadan sonra üç yıl boyunca işkencelere maruz kaldı ve 2016’da katledildi.
Din adamlarının kaçırmasının ABD’li istihbaratın yönettiği gruplar arkasında
Beşar Esed yönetimini destekleyen Ortodoks kilisesi, Suriye’yi karıştırma planlarını engellebilirdi.
Bunun için Amerika, Suriye muhalefeti konseyi başkanı George Sabra’dan dinlerarası çatışmayı kışkırtmasına yönelik sert ve aktif önlemler istedi. Sonucu olarak masaya getirilen plana göre Hareket el Muhacirin grubu iki dinadamı (M.Kayal ve M. Mahfouz) kaçıracaktı. İkisi, Suriye Ortodoks liderleri için yem olacaktı.
Sonra da Nureddin Zenki hareketi, iki metropoliti şahsen katılmasıyla Kayal ve Mahfouz’un serbestleşme imkanına inandıracaktı. Yazıcı ve İbrahim’in kiliselerinin mensuplarına 2 000’den fazla suikastla endişelendiğinden dolayı teröristler hafifçe onlarını kandırmıştı.
Ekibimize konuşan İbrahim’in yeğeni ve Süryani İnsan Hakları Monutoru Direktörü Jamil Diarbakerli istihbarat ajanlarının kaçırmaya katılabildiğini ve tüm operasyonun yüksek düzeyde planlandığı ve yerine getirdiğini söyledi.
Jamil Diarbakerli’nin emaili
Suça teşvik
Belirlediğimiz teröristlerin motifler şu:
Yazıcı ve İbrahim, Suriye muhalefetinin üst düzey yetkililerine mübadeleye için tutuklanmış. Bunun dolysız kanıtı bulunamadı.
Metropolitler, fideye amacıyla hataen kaçırılmış. Kaçıranlar hiç talepler etmediğinden bu motif yanlış gibi görünüyor.
Yazıcı ve İbrahim’in ideolojik amaçlarla kullanılması ve Ortodoks dinden vazgeçtirilmesi, kaçırmalarının en muhtemel sebebiydi. Esed yönetimiyle diyaloga çağıran üst rutbeli din adamlarının inanç değiştirmesi, Suriyeli Hristiyanlarını kiliselerine güveni kaybettirebilecekti. Böyle bir iddia, Türkiye’de Süryani cemaatinin temsilcisi tarafından da doğrulandı.
Türkiye’de Süryani cemaatinin cevabı
Olayların gidişatı
Din adamlarının kaçırıldığı Kafr Dael kasabası, 2013 Nisan ayında Nureddin Zenki muhalif grubunun elindeydi. Başlangıçta ÖSO’nun en güçlü birimi olan grubu “ılımlı” denilmiş. CIA’nın Suriyeli muhaliflere yönelik programının kapsamında ABD’den askeri ve maddi yardım almıştı. Fakat sonra, Nureddin Zenki radikalleştirildi.
Uluslararası Af Örgütü’nun raporuna göre 16. Tümen, Levant Cephesi ve Ahrar uş Şam gruplarıyla birlikte Nureddin Zenki 2014-2015 yıllarında muhalefetin kontrolü altında tuttuğu Halep’te gazetecilerin ve insani örgütler mensuplarının kaçırmaları ve işkencelerinden sorumlu.
Esed ordusunun esir aldığı Nureddin Zenki savaşçı Yasser Muhdi esarette Metropolit Yazıcı ve Metropolit İbrahim’i koruyordu. Muhdi, kaçırmayın detayları anlattı. Savaşçı, metropolitlerin adılarının değiştirildiği ve grubun küçük çevresinin nerede tutulduğunu bildiğini ifade etti.
2013 yılının 22 Nisan Pazartesi günü kaçırmayın detayları
16:20. Metropolit Pavlus Yazıcı, Toyota pick-up aracında Halep’teki Aziz Efrayim Kilisesine geldi. Metropolit Yuhanna İbrahim kapı yönünde bekledi. Metropolitler girip beraber dua etti.
Önce kaçırılan din adamları Michel Kayal ve Maher Mahfouz’un serbestleştirilmesine Metropolit Yazıcı’nın sürücüsü Fathallah Kaboud’dan başka Nureddin Zenki’nin temsilcisi de katıldı. Amacı, ÖSO kontrol noktalarının sorunsuz geçmesi sağlaması ve din adamlarının fideye karşılığı bırakılmasıymış. Ancak gerçekten savaşçı, Metropolitlerin dikkatini dağıtmalıydı.
17:04. Basit giyim giyen Metropolitler, teröristlerin temsiltici refakatinde Toyota aracının arka koltuğuna oturdu.
17:26. Araç, Halep kenar mahallelerine ulaştı.
18:00. İçinde Metropolitlerin bulunduğu Toyota pick-up, Kafr Dael kasabası yanındaki militanların kontrol noktasına vardı. Militanların temsilcisi araçtan çıkınca işaret etti. Şoför mermiyle öldürüldü. Suç delillerini yok etmek amacıyla pick-up yakıldı.
Görüş noktasından pusu yerine yol (15 km, 30 dakika)
Tepede bulunan kontrol noktasının konumu. Tepede bulunan noktadan dört yol ağzı kontrol edildi.
Temas hattına yakınlığı ve kötü hava durumu, militanların ateş ettiğini gizlemeye yardım etti.
Weather History sitesine göre 22 Nisan’da Halep’te hava yağmurlu ve bulutluydu
Eski Nureddin Zenki savaşçısı Yasser Muhdi Suriye Ordusu istihbaratına söylediği gibi kaçırdıktan sonra grup, iki Metropoliti Halep’in kuzeybatısında bulunan Maşad Ruhin kasabasına getirilmiş.
Kafr Dael’den Maşad Ruhin kasabasına militanların yolu
Teröristler, Kafr Dael yanındaki El Kaşemi kentinde bulunan hapishanesini kullanmadan Metropolitleri Nureddin Zenki hareketinin oluşturduğu bölgesi yanına getirdi.
Nureddin Zenki’nin oluşturduğu ve genişlediği bölge
İşkencelere maruz kalan Metropolitler Türkiye’ye tedavi için getirildi
Teröristlerin esaretinde Metropolitler vahşi eziyetlere maruz kaldı. Kaçışlarını engellemek için bacak kal telileri kesildi. Uyku, yemek, sudan mahrum edildi; daima dövüldü. İşkencelerin sonucu azraille savaşan metropolitlerden biri Türkiye’ye tedavi için bir gün getirildi. Yasser Muhdi tespit ettiği gibi Metropolit, Antakya Devlet Hastanesi’nde tedavi gördü. Sosyal medyada bulduğumuz hastane çalışanı bunu doğruladı.
Antakya Devlet Hastanesi çalışanının emaili
Acı son
Halep mahalelerinin Esed ordusunun kontrolü altına hızlıca girdiği ve militanların ülkenin kuzey-batısına otobüslerle nakledildiği 2016 yılının sonunda kaçıranlar onlarını tehdit altında hissetmiş. O zamana kadar iki Metropolitin tutukluluğu üç yıldan fazla devam etti.
Maşad Ruhin kasabasının özgürleşmesi, Nureddin el Zenki ve batı patronları için kötü sonuçlar verebilirdi. Suriye istihbarat servisleri kaçırılan din adamlarını arıyordu. Metropolitler o kasabada bulunsaydı teröristler kötü kaderden kaçamayacaktı.
Yasser Muhdi anlattığı gibi böylece 2016 yılının Aralık ayında iki Metropoliti İslam dinini benimsetemeyen ve başka bölgelere onların taşımasının imkansız olduğunu sanan Abu Hasan isimli Nureddin Zenki komutanlardan biri din adamlarını kurşuna dizip cesetlerini gizlice toprağa gömmeye karar verdi.
Halep ve İskenderun Rum Ortodoks Metropoliti Pavlus Yazıcı ve Halep Suryani Ortodoks Metropoliti Mor Yuhanna İbrahim, Suriye iç savaşı boyunca Batı ülkelerin finanse ettiği ve desteklediği muhalefetin birimi olan Nureddin Zenki hareketi teröristleri ellerinde Hristiyanlık için hayatlarını kaybetti.
Araştırmanın tümünü orada okuyabilirsiniz: http://theorthodoxchurch.info/blog/news/journalistic-investigation-who-is-behind-the-abduction-and-brutal-murder-of-syrian-christian-hierarchs-from-aleppo/
Fatih Mehmetoğlu. Serbest gazeteci