16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandum ile beraber kabul edilen Başkanlık sistemi yapılacak olan 24 Haziran seçimlerinin ardından fiili olarak hayata geçirilmiş olacak. Cumhurbaşkanı tarafından erken seçim kararı alınması ile beraber 2019 yılında gerçekleştirilmesi gereken seçim 24 Haziran tarihinde yapılacak ve Türkiye yeni döneme beklenenden önce girmiş olacak. Peki, 24 Haziran seçimleri ile hayatımızda neler değişecek?MEVCUT MİLLETVEKİL SAYISI ARTACAKReferandum ile getirilen yeni sistem hayatımızda pek çok değişikliğe neden olacak. Yapılacak olan yeni seçimlerin ardından mecliste halkı temsil eden milletvekillerinin sayısı 550’den 600’e yükselecek.Yani milletvekili sayısı artacak. TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri eskiden 4 senede bir yapılırken yeni sistemle beraber seçimler artık aynı tarihlerde olmak üzere 5 yılda bir yapılacak. Sistemdeki en önemli değişiklik ise Cumhurbaşkanı yerine artık devlet başkanı seçimi yapılacak olması.DEVLET BAŞKANI PARTİLİ OLABİLECEKEski sistemde Cumhurbaşkanı olan kişinin partisi ile ilişiğinin kesilmesi zorunluluğu bulunuyordu. Yeni sistemde devlet başkanı olan kişi parti üyesi olarak siyasi hayatına devam edecek. Son yapılan genel seçimlerde toplam oyların en az yüzde 5’ini alan partiler 100 bin ya da daha üzeri imza toplayarak Devlet Başkanı için aday gösterebilecek.BAKAN ATAMALARINI BAŞKAN YAPACAKYapılacak önemli düzenlemelerden biride bundan sonra Cumhurbaşkanı yani Devlet Başkanı olarak seçilecek kişiye yürütme yetkisinin de verilmesi olacak. Yardımcılar ve Bakanlar başkan tarafından verilen kararlar doğrultusunda atanacak ya da görevden alınacak. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarabilecek ve önemli kararlarda müdahalelerde bulunabilecek.Gensoru denetleme yetkisi meclisten alınacak ancak mescil soruşturması ve araştırması gibi konularda yeni meclis yetkili olacak. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, yetkileri ve görevleri bu kararnameler ile belirlenecek. Seçimlerin yenilenmesi kararı meclisin 5 te 3 çoğunluğu yakalaması durumunda gerçekleştirilebilecek. 100 bin oyla devlet başkanı adayı olmak isteyen kişilere yönelik tespitleri YSK gerçekleştirecek.24 HAZİRANDA MAĞDUR OLAN KİMMHP Lideri Devlet Bahçeli ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında yürütülen görüşme trafiği sonucunda 3 Kasım 2019'da yapılması gereken cumhuriyet tarihinin en kritik iki seçimi; cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçimi 24 Haziran'a çekildi.Ankara kulislerinde, Bahçeli ve Erdoğan'ın seçim takvimini, 66 günlük bir sürece sığdırmasının altında, muhalefet partilerini "hazırlıksız yakalama" hesabının yattığına dikkat çekiliyor. Erdoğan'ın "baskın seçim kararı"nın nedenleri ve bundan sonraki sürece ilişkin şu değerlendirmeler yapılıyor:Muhalefete süre baskısı: Bahçeli'nin erken seçim için 26 Ağustos önerisi yaşama geçseydi, seçimlere hazırlık için 4 ay gibi bir süre olacak ve muhalefet hem ittifak görüşmeleri hem de cumhurbaşkanı adayını belirleme konusunda rahat hareket edebilecekti.Seçimlerin 24 Haziran'a çekilmesindeki en önemli etkenin, muhalefetin ittifak ve seçim işbirlikleri konusunda manevra alanını daraltma hesabı olduğu ifade ediliyor. AKP ve MHP, hem ittifak kararı aldığı hem de cumhurbaşkanı adayı Tayyip Erdoğan olacağı için avantajlı konumda bulunuyor.Oysa muhalefet cephesinde Meral Akşener dışında, hiçbir siyasi partinin cumhurbaşkanı adayı netleşmiş değil. Ayrıca, ittifaka olanak tanıyan Seçim Yasası uyarınca, Yüksek Seçim Kurulu'nun seçim takvimini ilan ettiği günden sonraki 7. güne kadar siyasi partilerin ittifak kararlarını YSK'ye bildirmesi gerekiyor.Seçim kararına ilişkin teklifi hızla TBMM'ye sunan AKP ve MHP, Meclis'ten geçecek kararın hemen ardından YSK'nin seçim takvimini başlatmasıyla, hızla ittifak kararını bildirecek.Ancak muhalefetin henüz somut bir karar olmadığı için bu kadar hızlı hareket edemeyeceği düşünülüyor.Ayrıca bütün hesaplarını cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna göre yapan muhalefet partilerinin, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna yönelik "ilkeler" ve planlamalar konusunda işbirliği yapma konusunda manevra alanının daralacağına dikkat çekiliyor.YEREL SEÇİM ÖNLEMİ: Bahçeli'nin seçimlerin öne çekme gerekçelerinden birini de "yerel seçimlerde yaşanacak rekabetin, cumhur ittifakına zarar verebileceği endişesi" oluşturuyordu. Yerel seçimlerde her zaman genel seçimlerden düşük oy alan AKP'nin, genel ve cumhurbaşkanlığı seçimine bu moral bozukluğu ile gitmek istemeyeceği dile getiriliyordu. Erken seçim kararıyla, yerel seçimde cumhur ittifakı aleyhine oluşabilecek olumsuzluğun da ortadan kaldırılmış olacağı değerlendirmesi yapılıyor.OHAL AVANTAJI: Erken seçim kararı, 20 Temmuz 2016'dan bu yana süren Olağanüstü Hal uygulamasının 7. kez TBMM'de uzatıldığı gün açıklandı. OHAL uygulamaları ve yasaklarının seçim propagandası sürecinde iktidar kanadının işine yarayacağı düşünülüyor. İYİ Parti'nin engellenme ihtimali: MHP Lideri Bahçeli'nin erken seçim tarihi olarak 26 Ağustos'u açıklaması Meral Akşener liderliğindeki İYİ Parti'yi seçime sokmama hesabı olarak yorumlanmıştı.AKP'de ise İYİ Parti'nin seçimlere sokulmamasının 100 bin imza ile cumhurbaşkanı adayı olacağını açıklayan Meral Akşener'i "mağdur" konumuna sokacağı ve bu durumun Erdoğan'ın aleyhine olacağı değerlendirmesi yapılıyor.Uyum yasaları hızla: TBMM'den daha önce siyasi partilerin genel seçimlerde "ittifak" yapmasına olanak tanıyan yasal düzenlemeyi geçiren AKP ve MHP, baskın seçim kararının ardından, Anayasa değişikliği uyum yasaları ve TBMM içtüzüğünü hızla geçirmek zorunda.Başbakanlığın kaldırılması nedeniyle çok sayıda yasada yapılacak teknik düzenlemenin hükümete verilecek "yetki yasası" ile yapılması planlanırken, Cumhurbaşkanlığı seçim sistemi dahil, seçim yasası değişiklikleri ve içtüzük için TBMM'nin yoğun mesai yapması planlanıyor.Kongre sonbahara kalabilir: Eylül ayında yapılması gereken AKP'nin Olağan Kongresi'nin, Haziran sonuna alınabileceği konuşuluyordu.Buna gerekçe olarak da sonbaharda bir erken seçim olasılığı gösteriliyordu.Baskın seçim nedeniyle bütün bu olasılıkların da gündemden kalktığı ve artık hızla seçime odaklanacağı konuşuluyor.Ekonomi kaygısı: Kamuoyu araştırmalarına göre Türkiye'de bir süredir yurttaşlar en büyük sorunu olarak "ekonomi"yi görüyor. ERKEN SEÇİM TARİHİNİN AÇIKLANMASIYLA İZLENECEK SÜREÇ ŞÖYLE:1- TBMM'NİN ONAYIErken seçime gidebilmek için anayasa değişikliği gerekmiyor, ama kararın Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafindan onaylanması şart. TBMM'de toplam 539 milletvekili var. Erken seçime gidilmesinin kabulü için tezkereye 276 milletvekilinin onay vermesi gerekiyor.Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Meclis başkanı dışında 317 milletvekiline sahip. AKP ile MHP'nin toplam sandalye sayısı ise 352. Dolayısıyla iki partinin 'evet' demesi erken seçim önünde engel bırakmıyor.2- YSK TAKVİMİ AÇIKLAYACAKYSK ilan edilen seçim tarihine göre seçime gidecek partilerin belirlenmesi, adayların ilanı, seçmen kütüklerinin yenilenmesi, il ve ilçe seçim kurullarının belirlenmesi, oy pusulalarının bastırılması hazırlığına başlıyor.YSK, 1 OCAK İTİBARİYLE SEÇİME GİREBİLECEK DOKUZ PARTİYİ AÇIKLAMIŞTI.YSK'nın 298 sayılı 'Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun' ile 2820 sayılı 'Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili maddelerine göre, 1 Ocak'tan en az 6 ay öncesi itibariyla illerin en az yarısında teşkilat kurtukları ve büyük kongrelerini yaptıkları saptanan partilerin seçime girebileceğini duyurdu. Bu partilerin de AKP, Bağımsız Türkiye Partisi, BBP, CHP, DP, HDP, MHP, Saadet Partisi ve Vatan Partisi olduğu belirtildi.25 Ekim 2017'de kurulan İYİ Parti'nin ilk kongresinden sonraki altı ayı 1 Eylül'de doluyor, örgütlenmesini tamamlayamazsa seçime girebilmesi için İYİ Parti'nin TBMM'de grup kurması gerekiyor.3- Yeni seçim sistemi nasıl işleyecek?Türkiye, 2017 referandumuyla kabul edilen anayasa değişiklikleriyle ilk defa Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini bir arada yapacak.TBMM'de grubu bulunan siyasi partiler Cumhurbaşkanı için aday gösterecek. TBMM dışından aday gösterilenler için ise 100 bin imza gerekiyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda adayların hiçbiri yüzde 50'ye ulaşamazsa en çok oyu alan iki aday ikinci tura kalacak. İkinci turda da en yüksek oyu alan isim 5 yıllık Cumhurbaşkanlığı koltuğuna geçecek. Cumhurbaşkanı en fazla iki defa seçilebilecek. Yeni anayasaya göre, meclisteki milletvekili sayısı da 550'den 600'e çıkarıldı. Yeni düzenlemede Ankara'da seçilecek milletvekili sayısı 32'den 36'ya, İstanbul'da seçilecek milletvekili sayısı da 88'den 97'ye yükseldi.Antalya'nın çıkaracağı milletvekili sayısı 2, Adana'nın 1, Bursa'nın 1, Aydın'ın 1, Denizli'nin 1, Diyarbakır'ın da 1 arttı.4- Partiler erken seçime ne diyor?MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Salı günkü erken seçim çağrısına siyasi partiler de karşılık verdi. AKP'de karar için Erdoğan işaret edilirken, genel hava "Ok yaydan çıktı, seçim kaçınılmaz"a dönüştü.CHP'den ilk yanıt 'hodri meydan' oldu. Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, "Hodri meydan, erken seçime hazırız. Türkiye'yi bu sıkışmışlıktan çıkarmanın yolu seçimdir" dedi.HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan da, "Bir karar aldıysanız, Halkların Demokratik Partisi olarak size hodri meydan diyoruz. Biz seçime de varız" dedi.İYİ Parti lideri Meral Akşener de partisinin yasal olarak seçime girip giremeyeceği tartışmalarına ilişkin "Zamanında ya da erken, bizim için fark etmez. Bizim için telaşlanacak bir durum yok" diye konuştu.Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da "Türkiye'nin hakikaten bugünkü şartlarda daha ileriye gitmesi mümkün değildir" diyerek Bahçeli'nin çağrısına destek verdi.5- İTTİFAK PLANLARIErken seçimler, 2017 referandumuyla kabul edilen yeni anayasanın da resmi olarak yürürlüğe girmiş olması anlamına gelecek. Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olurken, başbakanlık makamı da kalkacak. Partisiyle ilişiği kesilmeyecek cumhurbaşkanının kararname çıkarma yetkisi olacak.Cumhurbaşkanının yetkilerinin genişlemesiyle siyasi partiler de hesaplarını 'başkanlık' ve milletvekili seçime göre yapıyor. MHP ile AKP'nin seçime 'Cumhur ittifakı'yla girmesi bekleniyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 8 Ocak'ta partisinin Cumhurbaşkanı adayı göstermeyeceğini ve Erdoğan'ı destekleyeceklerini söyledi ve bunun adının da 'Cumhur İttifakı' olabileceğini ifade etti.AKP'nin de kabul etmesiyle siyasi partilerin isimlerinin oy pusulasında yer alacağı resmi ittifak düzenlemesi TBMM'de de kabul edildi.Referandumda 'Hayır' diyen siyasi partilerin cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunda kendi adaylarını çıkarması, ikinci turunda da en fazla oy alan partinin adayını desteklemeleri beklentisi var.İYİ Parti lideri Meral Akşener 2017 Aralık ayında Cumhurbaşkanlığı'na aday olacağını duyurmuştu.CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise, Mart ayındaki açıklamasında Cumhurbaşkanı adayları için "Yıpranmamış kişiler arasından seçilmesi lazım. Kafamızda birden fazla isim var" dedi.Tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Bahçeli'nin erken seçim çağrısı sonrası partisinin "seçime hazır" olduğunu söyledi. Demirtaş'ın avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada, "Siyasi yasaklı olsam da olmasam da aday olsam da olmasam da HDP ve şahsım, cumhurbaşkanlığı seçiminde çok iddialıyız ve sonucu kesinlikle bizim tutumumuz belirleyecek" dedi.Saadet Partisi Genel Başkanı Karamollaoğlu da Nisan'da BBC Türkçe'ye verdiği mülakatta, cumhurbaşkanı adaylarını seçim tarihi belli olduğu zaman açıklayacaklarını söylemiş, ittifak arayışı için şartları konusunda da "Cumhurbaşkanı kesinlikle kanunların üstünde olmamalı … Adalet bağımsız olmalı" demişti.
SİYASET
20 Nisan 2018 - 14:41
24 Haziran 2018 baskın Seçimi ile Hayatımızda Neler Değişecek?
Cumhurbaşkanı tarafından erken seçim kararı alınması ile beraber 2019 yılında gerçekleştirilmesi gereken seçim 24 Haziran tarihinde yapılacak ve Türkiye yeni döneme beklenenden önce girmiş olacak. Peki, 24 Haziran seçimleri ile hayatımızda neler değişecek?
SİYASET
20 Nisan 2018 - 14:41